Teoria społecznego uczenia się zakłada, że rodzice są ważnymi przedstawicielami procesu socjalizacji. Wpływają na wizerunek ciała swoich dzieci poprzez modelowanie zachowań oraz kształtowanie ich opinii.
Rodzice odgrywają w tym kontekście potrójną rolę: po pierwsze, stanowią wzór nawyków żywieniowych oraz postaw wobec problemów atrakcyjności fizycznej, po drugie, wygłaszają pozytywne bądź negatywne opinie o wyglądzie dzieci, zachęcając je nieraz do zmiany wyglądu, a po trzecie – stanowią naturalne środowisko wsparcia, kiedy dziecko zdradza przejawy negatywnego wizerunku ciała lub cierpi na zaburzenia odżywiania.
Wizerunek ciała obejmuje, z góry przyjęte, wyobrażenia rodziców o tym, jakiej płci dziecko chcieliby mieć i jak pragnęliby, aby dziecko wyglądało. Zachowania rodziców mają wpływ na kształtowanie się wizerunku ciała dzieci już od okresu niemowlęctwa. Kiedy noworodek przyjdzie na świat, rodzice będą witać je z radością, jeśli zaistnieje wystarczająco duże podobieństwo między ich idealnym wyobrażeniem a aktualnym wyglądem dziecka. Potrzeby emocjonalne dziecka realizowane będą wówczas przez najbliższych i wywoływać będą u niego pozytywne uczucia, które są podstawą prawidłowego wizerunku ciała.
Oczekiwania jakie rodzice mają wobec swojego nienarodzonego jeszcze dziecka (uroda, podobieństwo do pozostałych członków rodziny, brak fizycznych mankamentów) kontynuowane są w następnych latach jego życia poprzez postawy rodzicielskie, komentarze i zachowania. Na kształtowanie się własnego wizerunku wpływ mają pochwały i nagany ze strony rodziców. Przez wszystkie lata rozwojowe dzieci internalizują sposób w jaki są dotykane, w jaki się o nich rozmawia oraz to czy są akceptowane czy odrzucane przez członków rodziny.
Dzieci uczą się ważnych elementów wizerunku ciała od swoich rodziców. To oni często przekazują dzieciom informacje o tym, że są za grube lub za chude. W ten sposób aktywnie zachęcają je do zmiany wyglądu. Rodzice nie powinni pozwalać na negatywne komentarze dotyczące wyglądu fizycznego ich dziecka, wręcz przeciwnie, powinni nauczyć dziecko, jak powinno reagować w momencie docierania do niego negatywnych uwag ze strony otoczenia.
Także postawy rodziców wobec żywienia mają ogromny wpływ na kształtowanie się późniejszych zaburzeń jedzenia u dzieci. Nadmierna koncentracja rodziców na jedzeniu we wczesnym okresie życia dziecka jest istotnym czynnikiem występowania zaburzeń odżywiania oraz uzależnień. Z drugiej jednak strony to rodzina powinna być największym wsparciem w momencie, gdy już do takowych zaburzeń dojdzie. Rodzicie właśnie powinni promować model zdrowego postrzegania siebie.
Anna Karcz – psycholog, terapeuta pedagogiczny
Bibliografia:
Brytek-Matera A. (2008).Obraz ciała – obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Głębocka A. (2009). Niezadowolenie z wyglądu a rozpaczliwa kontrola wagi. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Głębocka, A., Kulbat, J. (2005). Czym jest wizerunek ciała? W: A. Głębocka, J. Kulbat (red.), Wizerunek ciała. Portret Polek (s.9-28). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Udostępnij