W przypadku trudności w nauce czytania oddziaływanie terapeutyczne ma charakter ćwiczeń korekcyjno-kompensacyjnych. Stosuje się usprawnianie zaburzonych funkcji oraz jednoczesne stymulowanie rozwoju pozostałych nie zaburzonych funkcji, w celu kompensacji tych niesprawnie działających. Oprócz usprawniania poszczególnych funkcji w sposób izolowany, warto zwrócić także uwagę na ćwiczenia ich koordynacji za pomocą metod rehabilitacji psychomotorycznej.
Przebieg terapii dysleksji ma zwykle charakter dwuetapowy.
W pierwszym etapie działania terapeutycznego stawiamy sobie za cel zniwelowanie napięcia emocjonalnego oraz lęków związanych z niepowodzeniami, zmianę niechętnej postawy dziecka wobec czytania oraz wytworzenie motywacji do dodatkowych ćwiczeń, ale także próbujemy przywrócić wiarę we własne siły oraz zachęcamy do współdziałania z terapeutą. Na tym etapie terapeuta powinien nawiązać kontakt z dzieckiem i określić jego problemy a także przywrócić dziecku wiarę w jego możliwości
Drugi etap polega już na wykonywaniu ćwiczeń ukierunkowanych na usprawnienie funkcji percepcyjno-motorycznych oraz ich integracji. Zwraca się uwagę na usprawnienie nie tylko samego procesu czytania, ale także na usprawnienie funkcji czytania. Ten właściwy okres terapii poświęca się kompleksowemu doskonaleniu opóźnionych funkcji przez dobór optymalnych dla danego rodzaju zaburzeń ćwiczeń. Na tym etapie rozpoczyna się ćwiczenia usprawniające umiejętności czytania na podstawie materiału literowego i wyrazowego.
Rodzajów terapii dla dyslektyków jest wiele. Trzeba pamiętać o tym, że każda terapia musi być dostosowana zarówno do wieku jak i poziomu opanowania czytania i rozumienia tekstu.
Należy zdawać sobie sprawę, że terapia dziecka z dysleksją jest oddziaływaniem długofalowym. Jej wyniki zależą od wielu czynników, takich jak poziom inteligencji czy umiejętności radzenia sobie z trudnościami. Wpływ na efekty ma także wiek ucznia – im młodsze dziecko, tym szybciej następuje usprawnienie zaburzonej funkcji (dlatego warto terapię rozpocząć jak najszybciej po zauważeniu trudności!).
Istotny jest poza tym zakres zaburzeń – im mniejszy tym lepsze rokowania (np. zaburzenia wyłącznie w zakresie funkcji wzrokowych łatwiej wyeliminować, niż gdyby występowały jednocześnie z zaburzeniami funkcji słuchowych) oraz stopień głębokości zaburzeń – im głębsze, tym trudniej o szybkie efekty terapii. Niezwykle ważny jest także poziom stanu psychicznego dziecka – przy nadpobudliwości psychoruchowej i związanych z nią zaburzeniach koncentracji uwagi postępy w terapii są wolniejsze, a efekty mniej trwałe.
Warto także zwrócić uwagę na współpracę z rodzina – wzajemne kontakty powodują większe osiągnięcia uczniów oraz na zrozumienia ze strony szkoły – nauczyciel znający problem dysleksji potrafi zindywidualizować zarówno pracę z dzieckiem, jak i wymagania wobec niego.
Terapia pedagogiczna powinna wyzwalać w dzieciach z dysleksją pozytywne uczucia. Pamiętajmy, że nie należy porównywać dzieci między sobą dla zdopingowania ich do lepszej pracy. Dzieci te i tak zbyt często przeżywają przykrości, które zakłócają ich rozwój emocjonalno-społeczny. Praca terapeutyczna z dziećmi z dysleksją musi więc mieć zupełnie inny charakter niż douczanie, korepetycje czy dodatkowe zajęcia lekcyjne. Musi angażować możliwie najwięcej zmysłów i narządów, a także emocje i uczucia – słowem oddziaływać na dziecko wszechstronnie i polisensorycznie.
W porę podjęta terapia zapobiega powstawaniu wtórnych zaburzeń emocjonalnych, które wzrastają wraz z utrzymywaniem się niepowodzeń młodego człowieka. Zaburzenia emocjonalne mogą z kolei prowadzić do zaburzenia sprawności intelektualnej i motywacji do nauki. Postępujący proces może prowadzić nawet do trwałych zmian w osobowości dziecka.
Zasadność stosowania terapii w dysleksji jest niezaprzeczalna. Trzeba stwierdzić kategorycznie, że terapia taka jest niezbędna, jednak nie zawsze prowadzi ona do cudownej i radykalnej poprawy. Jednak po upływie jakiegoś czasu od rozpoczęcia i kontynuowania terapii, efekty są znaczne. . Co ważne, terapia jest skuteczna wtedy, jeśli jest w pełni zaakceptowana przez ucznia. Poza tym każdy uczeń z dysleksja musi wypracować sobie własne, indywidualne metody poradzenia sobie z problemem.
Niezastąpioną pomocą jest także po prostu życzliwość, zrozumienie i wsparcie otaczających ucznia osób, także a może właśnie przede wszystkim, wsparcie ze strony terapeuty.
Bibliografia:
- Bogdanowicz M., Adryjanek A., Uczeń z dysleksją w szkole, Wydawnictwo Operon, Gdynia 2005
- Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2003
- Grabałowska K., Jastrząb J., Mickiewicz J., Wojak M., Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń 1996
- Kujawa E., Kurzyna M.,Reedukacja dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu metodą 18 struktur wyrazowych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996
- Pętlewska H., Przezwyciężanie trudności w czytaniu i pisaniu. Terapia pedagogiczna, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2003
- Rentflejsz – Kuczyk A.,Jak pomóc dzieciom dyslektycznym?, Wydawnictwo Juka, Warszawa 1999
Udostępnij